Mặc dù trong năm 2011 còn gặp nhiều khó khăn, nhưng cùng với việc phát triển quyết liệt các giải pháp đồng bộ của Chỉnh phủ, Bộ Công Thương và sự chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi của UBND tỉnh và của Sở Công Thương; các đơn vị sản xuất đã chủ động khắc phục khó khăn, đưa ra các giải pháp hữu hiệu nhằm củng cố, sắp xếp lại sản xuất hợp lý để duy trì hoạt động sản xuất có hiệu quả như: Tổ chức sản xuất tránh giờ cao điểm để tiết kiệm năng lượng; đầu tư, cải tạo, nâng cấp công thiết bị đảm bảo sử dụng tiết kiệm nguyên nhiên vật liệu, tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, tiết kiệm chi phí, chủ động bảo dưỡng, sửa chữa, máy móc thiết bị,… do vậy một số doanh nghiệp sản xuất kinh doanh vẫn có mức tăng trưởng trên 10% và hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch như: Công ty Điện lực Cao Bằng, Công ty CP In Việt Lập Cao Bằng, Công ty CP Mía đường Cao Bằng, Công ty TNHH Quang Minh, Công ty CP Khoáng sản Tây Giang, Công ty CP Gốm Nam phong. Hoạt động sản xuất tiểu thủ công nghiệp tại các huyện, thị của các thành phần kinh tế tư nhân, HTX hộ cá thể chủ yếu là sản xuất nhỏ, phụ thuộc vào mùa vụ, tập trung nhiều vào các ngành như khai thác đá, cát sỏi, ngói thủ công phục vụ cho các công trình xây dựng; nghề thủ công rèn, sản xuất hương dệt vải, sản xuất đồ gỗ,… chủ yếu phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng địa phương. Tuy nhiên, trong năm vẫn còn một số doanh nghiệp sản phẩm sản xuất đạt thấp, do thiếu nguyên liệu, sản phẩm giảm giá, tiêu thụ chậm, sản phẩm sản xuất còn phụ thuộc vào nhu cầu thị trường như: xi măng. gạch xây tiêu chuẩn, bột điôxitmangan, gang thỏi, than cốc; đặc biệt là một số nhà máy dự kiến sẽ hoàn thành đưa vào sản xuất và có sản phẩm trong năm 2011 nhưng do điều kiện không thuận lợi đến hết năm vẫn chưa đưa vào hoạt động sản xuất và chưa có sản phẩm hoặc mới đang trong thời gian chạy thử như: Sắt xốp, điện thuỷ điện Bản Rạ, Chì thỏi.
Giá trị sản xuất công nghiệp ( Giá cố định 1994) đạt thấp 484,435 tỷ đồng tăng 2% so với năm 2010 đạt 69% kế hoạch, giá trị gia tăng ước đạt 214 tỷ đồng giảm 3% so với năm 2010, bằng 82% KH năm. Giá trị sản xuất công nghiệp theo giá hiện hành đạt trên 2.597 tỷ đồng, tăng 44% so với năm 2010, bằng 102,6% KH giá trị gia taăg theo giá hiện hành ước đạt 620 tỷ đồng, tăng 39,9% so với năm 2010, bằng 100,65% KH.
Cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế:
- Khu vực kinh tế có vốn nhà nước: Giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt 67,719 tỷ đồng, tăng 0,3% so với năm 2010; chiếm tỷ trọng 13,9% giá trị toàn ngành ( giảm 0,32% so với năm 2010); trong đó: doanh nghiệp nhà nước Trung ương đạt 60,255 tỷ đồng chiếm tỷ trọng 12,44% ( tăng 0,09% so với năm 2010), doanh nghiệp nhà nước địa phương đạt 7,464 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 1,54% ( giảm 0,11% so với năm 2010). Tuy nhiên, năm 2011 giá trị sản xuất công nghiệp vẫn không đạt mục tiêu kế hoạch để ra
( bằng 84% KH); nguyên nhân đạt thấp là do giá than cốc tăng cao ( trên 30%), giá sản phẩm giảm làm cho các lò cao luyện gang sản xuất không hiệu quả nên phải tạm ngừng sản xuất, sản lượng đạt thấp.
- Khu vực kinh tế dân doanh: Đây là khu kinh tế chiếm tỷ trọng cao trong giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh, nhiều nhà máy đã được đầu tư hoàn thành và đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả, đã huy động được các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển công nghiệp để khai thác tiềm năng của tỉnh như: Khai thác chế biến khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nông lâm sản,… Giá trị sản xuất công nghiệp đạt 399,533 tỷ đồng, tăng 3,9% so với năm 2010 chiếm tỷ trọng 82,4% ( tăng 1,4% so với năm 2010). Tuy nhiên, giá trị sản xuất công nghiệp mới đạt 73,6% KH. Nguyên nhân đạt thấp một số sản phẩm giá trị cao nhưng sản luợng đạt thấp như: xi măng đạt 91.000 tấn/115.000 tấn bằng 79% KH, gạch xây quy chuẩn đạt 88 triệu viên/120 triệu viên bằng 73% KH, sản phẩm Fê rô mangan của Công ty CP Mangan Cao Bằng, doanh nghiệp Thương mại Nam Mạch, Công ty CP Khoáng sản NIKKO mới đạt 6.278 tấn /14.000 tấn bằng 44,8% KH; một số nhà máy mới hoàn chỉnh đang trong giai đoạn chạy thử nên chưa có sản lượng.
- Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài: Công ty CP Than cốc và khoáng sản Việt Trung là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; giá trị sản xuất công nghiệp đạt 17,183 tỷ đồng, bằng 22,3% KH, bằng 74% so với năm 2010, do khó khăn về nguồn than mỡ phải nhập khẩu, sản phẩm tiêu thụ chậm nên hiệu quả sản xuất kinh doanh đạt thấp.
Về cơ cấu ngành: Trong năm 2011 cơ cấu ngành công nghiệp đã có chuyển biến tích cực, tạo hướng đi đúng theo chủ trương của tỉnh là tăng cường đầu tư công nghệ sản xuất tiên tiến, cải tạo công nghệ, thiết bị nhằm chế biến sâu nâng cao giá trị sản phẩm, sử dụng có hiệu quả, tiết kiệm tiềm năng thế mạnh của tỉnh để ngành công nghiệp phát triển bền vững được thể hiện: Công nghiệp khai thác mỏ chiếm tỷ trọng 7,12% ( tăng 0,73% so với năm 2010); công nghiệp chế biến chiếm tỷ trọng 87,52% ( tăng 2,3% so với năm 2010); công nghiệp điện, nước chiếm tỷ trọng 5,52% ( tăng 0,13% so với năm 2010).
- Ngành công nghiệp khai thác:
Thực hiện chủ trương của tỉnh về tăng cường quản lý hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh, đảm bảo khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên khoáng sản và đảm bảo an toàn môi trường. Năm 2011 tình hình hoạt động khai thác khoáng sản đã được củng cố, quản lý chặt chẽ; các mỏ, điểm mỏ sản lượng khai thác chủ yếu cung cấp nguồn nguyên liệu đầu vào cho các nhà máy chế biến trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, trong năm sản lượng khai thác đạt thấp chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất do ngành công nghiệp khai thác vẫn gặp nhiều khó khăn như: Một số mỏ do khai thác nhiều năm trữ lượng giảm, lượng bóc thải lớn, chi phí tăng do phải đầu tư cải tạo nâng cấp khai thác; địa bàn mỏ chủ yếu ở vùng sâu, vùng xa, chưa có cơ sở hạ tầng kỹ thuật, xuất đầu tư lớn hiệu quả khai thác chưa cao hoặc một số mỏ đã được cấp nhưng khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng làm ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư của doanh nghiệp. Giá trị công nghiệp khai thác đạt 34,468 tỷ đồng, tăng 13% so với năm 2010, bằng 83,9% KH; các sản phẩm đá xây dựng, cát sỏi ,… đã được các thành phần kinh tế tư nhân, HTX cơ bản đảm bảo phục vụ cho nhu cầu xây dựng trên địa bàn tỉnh.
- Ngành Công nghiệp chế biến:
Đây là ngành phát triển tương đối mạnh, đã khai thác được tiềm năng thế mạnh của tỉnh về khai thác chế biến khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng và những vùng nguyên liệu truyền thống của tỉnh, góp phần tăng thu nhập, xoá đói giảm nghèo cho nông dân như: Vùng trồng cây trúc, vùng trồng thuốc lá, vùng trồng mía, khai thác gỗ,… Tuy nhiên, năm qua ngành công nghiệp chế biến cũng gặp nhiều khó khăn như: Nguồn nguyên liệu chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất đặc biệt là đối với các nhà máy chế biến khoáng sản; nhu cầu cung cấp điện cho sản xuất không ổn định , sự cố mất điện, không đảm bảo điện áp thường xuyên xảy ra đã ảnh hưởng đến sản lượng, chất lượng sản phẩm, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp sử dụng nhiều điện như chế biến khoáng sản, sản xuất xi măng,… một số nhà máy còn phụ thuộc vào thị trường tiêu thụ nên sản lượng đạt thấp như: Bột Điôxit mangan, mành trúc, thức ăn gia súc. Giá trị sản xuất công nghiệp chế biến đạt 423,995 tỷ đồng, tăng 4,7% so với năm 2010, bằng 67% KH.
- Ngành sản xuất Điện, nước: Năm 2011 ngành sản xuất điện trên địa bàn tỉnh đã cố gắng khắc phục mọi khó khăn, khai thác tối đa công suất thiết bị trong mùa nước để phát điện hoà lên lưới, góp phần giải quyết bớt khó khăn về tình hình thiếu điện. Công ty Điện lực Cao Bằng đã chủ động khắc phục mọi khó khăn do thiếu công suất điện phục vụ sinh hoạt và sản xuất; thực hiện tiết giảm điện sản lượng điện song vẫn phân phối hài hoà giữa tiêu dùng và sản xuất, đáp ứng tốt nhất trong khả năng để duy trì sản xuất trong những tháng đầu năm 2011. Công ty TNHH một thành viên cấp nước Cao Bằng là đơn vị duy nhất hoạt động sản xuất cấp nước trên địa bàn tỉnh, nên ngay từ đầu năm công ty đã chú trọng đầu tư cải tạo, nâng cấp và phát triển mạng lưới đường ống đáp ứng nhu cầu sản xuât, tiêu dung cho nhân dân. Tuy nhiên, trong năm sản lượng điện thuỷ điện sản xuất trên địa bàn vẫn không đạt kế hoạch năm 201, mới đạt 83% KH, do nhà máy thuỷ điện Bản Rạ chưa có sản lượng điện như dự kiến KH đề ra.Mặt khác, trong năm nguồn nước để sản xuất cung cấp nước sạch bị ô nhiễm nghiêm trọng, cơ sở hạ tầng giao thông, đô thị cải tạo nâng cấp nhiều làm bục, vỡ đường ống dẫn nước gây thất thoát nước lớn, chi phí sản xuất và đầu tư tăng cao. Giá trị sản xuất đạt 26,722 tỷ đồng, tăng 4,3% so với năm 2010, bằng 86,7%KH.
Hoạt động khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp:
Năm 2011 Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp đã kết hợp với các cơ sở sản xuất, HTX triển khai thực hiện các đề án đào tạo nghề gắn với tạo việc làm tại chỗ cho hơn 250 lao động với các ngành nghề sửa chữa, bảo dưỡng, máy móc thiết bị chế biến nông lâm sản như máy chẻ vót nan, sửa chữa máy nông cụ; hỗ trợ đầu tư máy móc thiết bị cho các đề án nghề làm hương, sản xuất nước giải khát tại các huyện Quảng Uyên, Phục Hoà; tổ chức tham gia các hội chợ thương mại, tham quan học tập kinh nghiệm công tác khuyến công tại các tỉnh bạn. Phối hợp với phòng công thương các huyện, Liên minh HTX tổ chức đào tạo nâng cao năng lực quản lý cho cán bộ khuyến công. Nhằm giúp các doanh nghiệp có cơ hội quảng bá giới thiệu sản phẩm của địa phương ở thị trường trong nước, Trung tâm Khuyến công đã hỗ trợ kinh phí cho các doanh nghiệp tham gia hội chợ triển lãm tại các tỉnh, qua các kỳ hội chợ, sản phẩm công nghiệp, TTCN của tỉnh được biết đến rộng rãi hơn. Công tác tư vấn dần đi vào hoạt động ổn định.
Kết quả đạt được cụ thể như sau: Năm 2011 đã triển khai 9 đề án khuyến công với tổng kinh phí thực hiện các đề án khuyến công đạt 676,125 triệu đồng, bằng 100% kế hoạch giao. Trong đó: Kinh phí khuyến công địa phương 08 đề án, với tổng kinh phí thực hiện là 451,125 triệu đồng, đạt 100% kế hoạch, kinh phí khuyến công quốc gia 01 đề án, với tổng kinh phí thực hiện là 60 triệu đồng; kinh phí nguồn khác 75 triệu đồng, đạt 100% kế hoạch.
Tình hình đầu tư các dự án phát triển công nghiệp:
Năm 2011 các dự án đầu tư phát triển công nghiệp trên địa bàn tỉnh triển khai thực hiện chậm so với kế hoạch đề ra, một số dự án đã phải tạm ngừng triển khai do khó khăn về năng lực tài chính, khó tiếp cận được nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng, thị trường biến động tăng mạnh dẫn đến suất đầu tư tăng cao, đặc biệt là đối với các dự án thuỷ điện. Bằng sự nỗ lực phấn đấu khắc phục khó khăn, một số nhà máy vẫn tiếp tục được triển khai thực hiện có hiệu quả như: Nhà máy chế biến chì kẽm Nguyên Bình; nhà máy Thuỷ điện Bản Rạ - Trùng Khánh đã cơ bản hoàn thành, Nhà máy thuỷ điện Thoong Cót II – Trùng Khánh, nhà máy thủy điện Hoa Thám – Nguyên Bình đã hoàn thành trên 60% khối lượng công trình các nhà máy thuỷ điện này dự kiến hoàn thành phát điện trong quý I/2012; Ngoài ra trên địa bàn tỉnh một số dự án nhà máy vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư hoặc đang triển khai đầu tư như: Nhà máy luyện thép Chu Trinh Hoà An ( công ty cổ phần Gang thép Cao Bằng), nhà máy chế biến tinh bột sắn ( Công ty CP Khánh Hạ), Nhà máy chế biến nguyên liệu thuốc lá ( Công ty Cổ phần thuốc lá Cao Bằng),….. Tổng mức đầu tư các dự án đang triển khai thực hiện năm 2011 ước đạt trên 620 tỷ đồng.
Đầu tư phát triển lưới điện:
Để góp phần cải thiện đời sống tinh thần và phát triển sản xuất của nhân dân đặc biệt là nhân dân ở vùng sâu, vùng xa, đầu tư phát triển lưới điện trên địa bàn tỉnh được tiếp tục đầu tư mở rộng với nhiều nguồn vốn được huy động như: Nguồn vốn ngân sách tập trung, vốn Trung ương hỗ trợ đầu tư theo chương trình mục tiêu và vốn vay nước ngoài. Mặc dù các dự án phát triển lưới điện được đầu tư chủ yếu là ở vùng sâu, vùng xa, địa bàn thi công khó khăn, nhưng trong quá trình triển khai thực hiện Sở Công Thương và Công ty Điện lực Cao Bằng đã phối hợp tạo mọi điều kiện thuận lợi để các nhà thi công triển khai thực hiện có hiệu quả cao; đồng thời tăng cường công tác đôn đốc, kiểm tra, giám sát kỹ thuật các công trình dự án đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, chất lượng công trình và hoàn thành đúng tiến độ. Kết quả đạt được đến năm 2011 đã đóng điện được 09 xã nâng tổng số xã, phường, thị trấn có điện lưới Quốc gia lên 189/199 xã, đạt 94,9%; tỷ lệ hộ dân có điện lưới quốc gia đạt 80,1%.