Trong tình hình nhu cầu sử dụng
điện đến cuối năm tiếp tục tăng cao, sản lượng điện huy động từ các nhà máy thủy
điện giảm do lưu lượng nước về và mực nước tại các hồ thủy điện rất thấp so với
cùng kỳ nhiều năm, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã phải tăng cường huy động
nguồn điện từ các nhà máy nhiệt điện than và nguồn điện chạy dầu để đảm bảo
cung ứng điện cho sản xuất và tiêu dùng. Dự kiến năm 2019 phải huy động khoảng
2,57 tỷ kWh từ chạy dầu - đây là nguồn điện có chi phí rất cao.
Với những diễn biến thực tế về
tình hình thủy văn, ngoại trừ một số hồ thủy điện ở miền Nam và Tây Nguyên có
lưu lượng nước tương đương trung bình nhiều năm, nhiều hồ thủy điện lớn ở Bắc Bộ
và Trung Bộ đến nay nước vẫn về thấp hơn rất nhiều so với năm 2018 cũng như
trung bình nhiều năm. Mặc dù gần đây có 2 cơn bão số 5 và số 6 gây mưa diện rộng
nhưng chỉ ảnh hưởng chủ yếu đến các hồ khu vực Nam Trung Bộ; còn lại mức nước
nhiều hồ thủy điện hiện đang thấp hơn so với cùng kỳ 2018 khoảng từ 8 đến 16m.
Điển hình như: hồ Lai Châu thấp hơn 10,5m; hồ Sơn La thấp hơn 15,7m; hồ Hòa
Bình thấp hơn 8,2m; hồ Hủa Na thấp hơn 12,3m; hồ Cửa Đạt thấp hơn 11,2m,... Tổng
dung tích hữu ích hiện có ở các hồ chứa thủy điện thiếu hụt so với mực nước
dâng bình thường khoảng gần 11 tỷ m3, trong đó riêng đối với 3 hồ chứa lớn lưu
vực sông Hồng (Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình) đã thiếu hụt gần 7,3 tỷ m3. Tổng sản
lượng điện huy động từ thủy điện 2 tháng cuối năm dự kiến chỉ đạt 10,6 tỷ kWh,
thấp hơn 2,4 tỷ kWh so với kế hoạch năm, ước tính cả năm 2019, tổng sản lượng
thủy điện chỉ đạt 65,3 tỷ kWh, thấp hơn 9,9 tỷ kWh so với kế hoạch năm.
Bên cạnh đó, việc cung ứng than
cho phát điện cũng đang gặp nhiều khó khăn, nguồn khí trong nước suy giảm, công
suất các nguồn năng lượng tái tạo đã được đưa vào vận hành và dự kiến tiếp tục
tăng cao, mặc dù công suất lắp đặt của toàn bộ các nhà máy điện mặt trời và gió
chiếm tỷ trọng khoảng 9% trên tổng công suất nguồn điện cả nước, nhưng sản lượng
điện của các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời và gió chỉ chiếm khoảng
2,5%. Để đảm bảo nhiệm vụ cung ứng điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của
đất nước và sản xuất sinh hoạt của người dân, EVN đã tập trung huy động cao sản
lượng điện từ các nhà máy nhiệt điện than, đồng thời huy động cả những nguồn điện
chạy dầu giá cao. Tổng sản lượng nhiệt điện dầu đã phải huy động trong tháng 10
khoảng 400 triệu kWh, bao gồm các tổ máy của Ô Môn, Cà Mau, Thủ Đức, Phú Mỹ 21,
Phú Mỹ 1, Bà Rịa, Nhơn Trạch 1, Nhơn Trạch 2 để đáp ứng phụ tải và tích nước thủy
điện phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ Đông Xuân 2020 và cấp điện mùa khô 2020.
Với tình hình công suất và sản
lượng dự phòng của các nguồn điện toàn hệ thống trong các tháng còn lại năm
2019 không cao, với tình hình nước về các hồ thủy điện vẫn không cải thiện, hệ
thống điện sẽ phải huy động thêm các nguồn nhiệt điện dầu để đảm bảo nhu cầu phụ
tải. Sản lượng nhiệt điện dầu dự kiến khai thác từ nay đến cuối năm có thể lên
đến 1,45 tỷ kWh. Nếu tính lũy kế năm 2019, tổng sản lượng dầu dự kiến sẽ huy động
là 2,57 tỷ kWh. Mặc dù có nhiều khó khăn về nguồn điện, tuy nhiên EVN cam kết đảm
bảo cung cấp điện trong các tháng cuối năm 2019.
Đối với năm 2020, tính toán cân
bằng cung cầu điện đến nay cho thấy, việc cung cấp điện vẫn có thể được đảm bảo
nếu không có những yếu tố cực đoan, bất thường (như thời tiết thủy văn, nước về
các hồ thủy điện ở mức tương đương trung bình nhiều năm, phụ tải hệ thống không
tăng trưởng đột biến, tình hình cung cấp than, khí đáp ứng yêu cầu phát điện,...),
tuy nhiên sản lượng huy động các nguồn điện chạy dầu có thể ở mức rất lớn, lên
tới 8,6 tỷ kWh.